«مسعود معینی پور» رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس ضمن انتقاد از عملکرد مدیریت رسانه ای کشور بویژه رسانه ملی، اظهار داشت: شاید یکی از مشکلات موجود در جامعه رسانه‌ای ما این است که آرایش جنگی، ظاهراً بر اساس جنگ سخت و تسلیحات نظامی شکل گرفته، در حالی که انقلاب اسلامی ایران اساساً اعلان جدید به جهان برای تغییر معادلات جهانی بود که مبنای آن ابتدا تفکر بود. با وقوع انقلاب، شرق و غرب عالم در مقابل ایران صف‌آرایی کردند و در سال دوم، پدیده‌ای مانند جنگ تحمیلی شکل گرفت.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام افزود: با وجود ثبات داخلی طولانی پس از آن دوران، فهم رسانه‌ای ما از جنگ کلان تمدنی از بین رفت. این نقطه ضعف، خود را در جنگ ۱۲ روزه تحمیلی نشان داد؛ وقتی رسانه ما آمادگی مواجهه دائم با رویارویی تمدنی را ندارد، زیرساخت‌هایش برای پشتیبانی و بازنمایی سریع و مؤثر این جنگ کافی نیست. حتی اکنون، با نگاه به فضای رسانه‌ای، انگار جنگ به پایان رسیده، در حالی که به نظر من جنگ جهانی سوم در حال شکل‌گیری است، منتها صورتنبدی این جنگ کاملا متفاوت از غرب و ترکیبی از تسلیحات، تکنولوژی، سازمان‌های بی المللی، رسانه و تاثیر بر ادراکات انسانی و افکار عمومی است.
وی سپس با اشاره به عدم وجود روایت کلان در جامعه رسانه ای کشور، تصریح نمود: تاریخ نشان می‌دهد که پشتوانه شکل‌گیری جنگ‌های جهانی بعدی، از جنگ جهانی اول تا تاسیس سازمان ملل و رسمیت یافتن رژیم صهیونیستی در ۱۹۴۸، نقش آمریکا و حمایت‌های انگلیس در ایجاد یک نظم نوین جهانی بود. اگر رسانه ما این انگاره را نداشته باشد که در مواجهه کلان تمدنی حضور دارد، همیشه درک سطحی از جنگ خواهد داشت: جنگی تسلیحاتی، فکری، رسانه‌ای، روایت‌محور و مدیریت افکار عمومی. این نوع جنگ‌ها هرگز تعطیل نمی‌شوند و در نبود یک نگاه کلان، تنها روایت‌های خرد تولید می‌شوند که قادر به غافلگیری یا ارائه تحلیل جامع نیستند.
مدیر اسبق شبکه چهار سیما ادامه داد: پس از گذشت تقریباً دو ماه از جنگ ۱۲ روزه، هنوز رسانه رسمی جمهوری اسلامی یک روایت کلان از این رویارویی تمدنی ندارد؛ حتی در ادبیات غربی، مباحثی مانند «رویارویی تمدنی» هانتینگتون یا تحلیل‌های فوکویاما ده‌ها سال پیش مطرح شده‌اند. این نشان‌دهنده ضعف فهم کلان رسانه‌ای ما و ناتوانی در تولید روایت‌های کلان است.
معینی پور با بیان این مطلب که اگر کلان روایت رسانه‌ای شکل نگیرد، بازی‌های سیاسی شکل می‌گیرد؛ اظهار داشت: گروه‌های سیاسی تلاش می‌کنند هر گوشه‌ای از جنگ یا هر اتفاقی را به سهم خود اختصاص دهند، مثل بیانیه‌ای که اصلاح‌طلبان اخیراً صادر کردند؛ آن‌ها پای وطن ایستاده‌اند، اما در واقع می‌خواهند مطامع سیاسی قدیمی خود را احیا کنند که ده‌ها سال از آن فاصله گرفته بودند. رسانه ملی در این شرایط نمی‌تواند مانع این سهم‌خواهی‌ها شود.
این استاد دانشگاه متذکر شد: در طی این جنگ، به مسئول اصلی رسانه ملی گفتم که این اقدام اصلاح‌طلبان و پشتیبانی‌شان از نظام، نشانه ترسی عمیق است؛ ترسی که اگر ایران دچار بحران شود، آن‌ها اولین کسانی خواهند بود که آسیب می‌بینند، زیرا جایگزین بالقوه، نه آن‌ها را قبول دارد و نه اصولگراها را. این اقدام همچنین نشان می‌دهد که سهم‌خواهی سیاسی اجتناب‌ناپذیر است و رسانه باید طراحی و آمادگی لازم برای مدیریت آن را داشته باشد.
وی افزود: در حالی که مردم ایران با هزاران شهید و دستاوردهای عظیم در جنگ و مواجهه با نظام بین‌المللی روبه‌رو شده‌اند و انسجام اجتماعی ایجاد شده است، دغدغه برخی گروه‌ها به مسائل کوچک و فوری مثل آزادی چند زندانی سیاسی محدود می‌شود. این ناشی از نبود آرایش رسانه‌ای و کلان روایت جامع است؛ روایتی که بتواند اصلاح‌طلب، اصولگرا، ملی‌گرا و اسلام‌گرا را ذیل پرچم ایران و انقلاب اسلامی جمع کند.
«مسعود معینی پور» در پایان این گفت و گو خاطرنشان کرد: این امکان وجود دارد که چنین کلان روایتی شکل بگیرد. رسانه باید درک کند که ملی است و روایت کلان ملی، بسیار فراتر از روایت یک گروه سیاسی یا فکری خاص است. هر گروه فکری سهم خود را باید داشته باشد، اما رسانه نباید محدود و تقلیل یافته باشد. یک رسانه ملی باید زمینه‌ای ایجاد کند که گفتمان کلان روایت را توسعه دهد و در عین حال، بتواند با گروه‌ها به صورت انتقادی مواجه شود. وقتی روایت کلان شکل بگیرد، مواجهه انتقادی نیز بدون ایجاد اعتراض و تنش قابل اجراست.
ارسال نظر